Phân biệt bích thép tiêu chuẩn BS và JIS, TC DIN – Hướng dẫn toàn diện cho kỹ sư
Giới thiệu về bích thép và vai trò trong công nghiệp
Bích thép (flange) là một trong những phụ kiện quan trọng trong hệ thống đường ống công nghiệp, giúp kết nối ống, van, bơm, và các thiết bị khác lại với nhau một cách chắc chắn. Ngoài việc đảm bảo kết nối, bích thép còn chịu trách nhiệm duy trì độ kín, chống rò rỉ và hỗ trợ việc tháo lắp, bảo trì thuận tiện.
Hiện nay, trên thị trường quốc tế có nhiều tiêu chuẩn khác nhau để sản xuất và sử dụng bích thép, phổ biến nhất là tiêu chuẩn BS (British Standard), JIS (Japanese Industrial Standards) và DIN (Deutsches Institut für Normung). Mỗi loại tiêu chuẩn đều có những đặc điểm riêng, phù hợp với từng thị trường và ngành công nghiệp khác nhau.
Việc hiểu rõ sự khác biệt giữa các tiêu chuẩn này không chỉ giúp kỹ sư lựa chọn đúng sản phẩm phù hợp mà còn đảm bảo hiệu quả vận hành, giảm chi phí bảo trì và tránh sai sót trong thi công. Bài viết này sẽ giúp bạn phân biệt rõ ràng bích thép tiêu chuẩn BS và JIS, TC DIN, từ đó đưa ra quyết định kỹ thuật đúng đắn cho công trình của mình.
Tổng quan về tiêu chuẩn BS, JIS và DIN
Khái niệm và phạm vi áp dụng
-
Tiêu chuẩn BS được ban hành bởi Viện Tiêu chuẩn Anh (British Standards Institution), chủ yếu áp dụng tại Vương quốc Anh và các nước theo hệ thống đo lường Anh.
-
Tiêu chuẩn JIS do Nhật Bản xây dựng, rất phổ biến tại khu vực châu Á, đặc biệt là các quốc gia có nền công nghiệp phát triển theo kiểu Nhật.
-
Tiêu chuẩn DIN có nguồn gốc từ Đức, được xem là một trong những tiêu chuẩn có tính hệ thống và độ chính xác cao nhất trên thế giới, thường được áp dụng tại các quốc gia châu Âu.
Lịch sử phát triển
-
BS có lịch sử từ đầu thế kỷ 20, là nền tảng phát triển cho các tiêu chuẩn sau này như ISO.
-
JIS bắt đầu từ sau Thế chiến II khi Nhật cải tổ ngành công nghiệp nặng, tạo ra bộ tiêu chuẩn riêng biệt.
-
DIN có lịch sử lâu đời từ năm 1917, tập trung vào cơ khí chính xác và tự động hóa.
Quốc gia áp dụng
-
BS: Anh, Ấn Độ, Pakistan, các nước khối Commonwealth.
-
JIS: Nhật Bản, Hàn Quốc, Việt Nam, Thái Lan.
-
DIN: Đức, Pháp, Hà Lan, Bỉ và một số nước châu Âu.
Bích thép theo tiêu chuẩn BS (British Standard)
Đặc điểm kỹ thuật
Tiêu chuẩn BS 4504 là một trong những tiêu chuẩn phổ biến nhất cho bích thép tại Anh và nhiều quốc gia khác. Các bích theo tiêu chuẩn này thường được sử dụng trong hệ thống đường ống công nghiệp, đặc biệt là trong ngành dầu khí, hóa chất và cấp thoát nước.
Mã hiệu và phân loại
Tiêu chuẩn BS 4504 phân loại bích theo áp suất làm việc, bao gồm các loại PN6, PN10, PN16, PN25 và PN40. Mỗi loại có kích thước và thông số kỹ thuật riêng biệt, phù hợp với các ứng dụng cụ thể.
Ưu điểm và hạn chế
-
Ưu điểm:
-
Phổ biến và dễ dàng tìm kiếm trên thị trường.
-
Đa dạng về kích thước và loại hình.
-
Phù hợp với nhiều ứng dụng công nghiệp.
-
-
Hạn chế:
-
Có thể không phù hợp với một số tiêu chuẩn quốc tế khác.
-
Cần kiểm tra kỹ lưỡng để đảm bảo tính tương thích với hệ thống hiện có.
-
Bích thép theo tiêu chuẩn JIS (Japanese Industrial Standards)
Quy chuẩn áp dụng
Tiêu chuẩn JIS B2220 được sử dụng rộng rãi tại Nhật Bản và các quốc gia châu Á khác. Các bích theo tiêu chuẩn này thường được sử dụng trong các hệ thống đường ống công nghiệp, đặc biệt là trong ngành đóng tàu, hóa chất và thực phẩm.
Ký hiệu thông dụng
Tiêu chuẩn JIS phân loại bích theo áp suất làm việc, bao gồm các loại 5K, 10K, 16K, 20K và 30K. Mỗi loại có kích thước và thông số kỹ thuật riêng biệt, phù hợp với các ứng dụng cụ thể
Tính ứng dụng trong công nghiệp
-
Ưu điểm:
-
Phù hợp với các hệ thống đường ống nhỏ và trung bình.
-
Dễ dàng lắp đặt và bảo trì.
-
Phù hợp với các ứng dụng yêu cầu độ chính xác cao.
-
-
Hạn chế:
-
Không phù hợp với các hệ thống yêu cầu áp suất cao.
-
Cần kiểm tra kỹ lưỡng để đảm bảo tính tương thích với các tiêu chuẩn khác.
-
Bích thép theo tiêu chuẩn DIN (Deutsches Institut für Normung)
Các loại DIN phổ biến
Tiêu chuẩn DIN được sử dụng rộng rãi tại Đức và các quốc gia châu Âu khác. Các bích theo tiêu chuẩn này thường được sử dụng trong các hệ thống đường ống công nghiệp, đặc biệt là trong ngành hóa chất, dầu khí và năng lượng.
Kết cấu và độ dày
Tiêu chuẩn DIN phân loại bích theo áp suất làm việc, bao gồm các loại PN6, PN10, PN16, PN25 và PN40. Mỗi loại có kích thước và thông số kỹ thuật riêng biệt, phù hợp với các ứng dụng cụ thể.
Tính tương thích quốc tế
-
Ưu điểm:
-
Phù hợp với các hệ thống yêu cầu áp suất cao.
-
Độ bền và độ chính xác cao.
-
Phù hợp với các tiêu chuẩn quốc tế khác.
-
-
Hạn chế:
-
Có thể khó tìm kiếm trên thị trường tại một số quốc gia.
-
Chi phí có thể cao hơn so với các tiêu chuẩn khác.
-
Bích thép theo tiêu chuẩn ANSI (American National Standards Institute)
Tiêu chuẩn ANSI là gì?
ANSI là viết tắt của American National Standards Institute, Viện tiêu chuẩn quốc gia Hoa Kỳ. Trong lĩnh vực đường ống, ANSI phối hợp cùng ASME (American Society of Mechanical Engineers) để ban hành tiêu chuẩn ANSI/ASME B16.5, áp dụng cho bích thép từ size ½” đến 24”, bao gồm cả kích thước, áp suất, vật liệu, cấu tạo và cách lắp đặt.
Tiêu chuẩn này đặc biệt phổ biến trong các nhà máy dầu khí, hóa chất, năng lượng và các hệ thống HVAC tại Bắc Mỹ và các quốc gia có sử dụng thiết bị nhập khẩu từ Mỹ.
Phân loại bích thép theo ANSI
Bích ANSI được chia theo cấp độ áp suất gọi là Class, không dùng hệ PN như DIN hay “K” như JIS:
Class | Áp lực tương ứng (bar) | Ứng dụng |
---|---|---|
Class 150 | ~20 bar | Hệ thống nước, HVAC |
Class 300 | ~50 bar | Dầu nhẹ, khí nén |
Class 600 | ~100 bar | Hơi nóng, hệ thống công nghiệp |
Class 900 – 2500 | ~150 – 420 bar | Dầu khí, hóa chất độc hại, môi trường áp lực cao |
Đặc điểm kỹ thuật của bích ANSI
-
Đơn vị tính bằng inch: khác biệt với JIS và DIN dùng mm.
-
Kết cấu dày và chịu lực tốt, phù hợp với môi trường áp suất cao.
-
Loại mặt phổ biến: Raised Face (RF), Flat Face (FF), Ring-Type Joint (RTJ).
-
Khoảng cách tâm lỗ bulong và đường kính ngoài lớn hơn JIS, nhỏ hơn một số dòng DIN.
Tiêu chuẩn | Đơn vị | Áp lực | Phổ biến tại | Ưu điểm |
---|---|---|---|---|
ANSI | inch | Class 150 – 2500 | Mỹ, Canada, Trung Đông | Chịu áp cao, chính xác cao |
BS | mm | PN6 – PN40 | Anh, Ấn Độ | Dễ tìm, linh hoạt |
JIS | mm | 5K – 30K | Nhật, Việt Nam, châu Á | Dễ gia công, nhẹ |
DIN | mm | PN6 – PN100 | Đức, EU, Việt Nam | Rất bền, tiêu chuẩn cao |
So sánh nhanh với BS, JIS, DIN
Bảng tiêu chuẩn bằng hình ảnh
Dưới đây là một số bảng tiêu chuẩn bằng hình ảnh cho các loại bích thép theo tiêu chuẩn BS, JIS và DIN:
Bích thép tiêu chuẩn ANSI:
Bích thép tiêu chuẩn BS:
Bích thép tiêu chuẩn JIS:

Bích thép tiêu chuẩn DIN: